• مشخصات عمومی

• خلاصه شرح حال

محمدرضا حافظ نيا در سال ۱۳۳۴ ه. ش در خُراشاد بيرجند و در خانواده اي کشاورز متولد شد. وی فرزند بزرگ خانواده بود و در سن شش سالگی پدر خود را از دست داد و تحت سرپرستی مادر و بهمراه دو برادر کوچکترش (عليرضا و حسن رضا) به زندگی خود ادامه داد.

او تحصيلات ابتدایی خود را در دبستان دقیقی خراشاد و تحصيلات متوسطه خود را در دبيرستانهای خزیمه علم و شوکتی شهر بيرجند به اتمام رساند. وی در سال 1352 ه.ش ديپلم خود را در رشته طبیعی اخذ نمود و در همان سال با شرکت در کنکور سراسری، در رشته جغرافیای طبيعی دانشسرای عالی ( که دو سال بعد به دانشگاه تربيت معلم تغيير نام يافت) پذيرفته شد. او دوره لیسانس (کارشناسی) را در رشته جغرافياي طبیعی (علمی) با معدل 3.81 (از 4) به پايان رسانيد.

پس از اتمام تحصیل، خدمت سربازی خود را در سال 1356 در ارتش آغاز نمود و به سبب فعالیت سیاسی در مرداد ماه 1357 به زندان افتاد. وی در دیماه 1357 موفق به فرار از زندان وکیل آباد مشهد گردید و فعالیت سیاسی خود را پس از انقلاب به مدت 4 سال ادامه داد  و سپس در سال 1363 ه.ش از سياست کناره گیری کرد و به فعالیتهای آموزشی و علمی روی آورد.

در سال 1364 ه.ش پس از شرکت در کنکور فوق ليسانس (کارشناسی ارشد) در رشته جغرافیای سیاسی دانشگاه تربيت مدرس پذيرفته شد و در سال 1366 ه. ش از اين مقطع فارغ التحصيل شد و بلافاصله در اولين کنکور دکتري جغرافیای انسانی (گرایش سیاسی) همین دانشگاه شرکت نمود و به عنوان اولین و تنها دانشجوی دکتری پذيرفته شد. وی دوره دکتری خود را در بهمن ماه 1369 با درجه ممتاز به پايان رسانيد.

دکتر حافظ نیا در سال 1367 ه.ش به عنوان مربي در دانشگاه تربيت مدرس مشغول به کار  شد و در سال 1370 به رتبه استادیاری، در سال 1378 به رتبه دانشیاری و در سال 1382 به رتبه استادی ارتقاء يافت. او پس از سالها تدريس و تحقيق هم اکنون به عنوان استاد تمام پايه 44 در دانشگاه تربيت مدرس مشغول به خدمت می باشد.

• والدين و انساب

پدر او، رجب حافظ نيا، متولد سال 1304 ه. ش در خراشاد از توابع بيرجند مي باشد. وی که از شاعران محلی بشمار می آمد، در شهريور ماه 1340 ه.ش در اثر بيماري يرقان و در سن 36 سالگي فوت نمود.  تعدادي از اشعار او هم اکنون در دسترس قرار دارد.

مادر او مرحومه خدیجه خراشادی زاده، متولد سال 1307 ه.ش در خراشاد می باشد که در سال 1388 ه.ش فوت نمود. او پس از فوت همسرش، عزم خود را جزم نمود تا فرزندان خردسالش را سرپرستی کرده و بزرگ نمايد و بنا به وصيت پدرشان آنها را به دنبال تحصيل بفرستد و در این راه تمام سختی ها و مشقتهای زندگي را تحمل نمود. علي رغم فقر و محروميت در زندگی و نيز علی رغم سنت رايج در آن زمان که معمولا نوجوانان به دنبال کار قالی بافی فرستاده می شدند، او از رفتن فرزندانش برای قالی بافی ( به تعبير خودش پشت پرده زنبوری) به شدت اجتناب می نمود و بر تحصيل آنها تأکيد می کرد.

• استادان و مربيان

برخی از مربیان و استادان‎ ‎دکتر حافظ نیا در طی دوران تحصیل عبارت بودند از دكتر ديانت‌نژاد، خانم دكتر فشاركي، دكتر حسين شكوئی، دكتر عزت ا… عزتی، دكتر سعید سمنانیان، دكتر احمد احمدی، دكتر محمدحسین پاپلی یزدی، دكتر مسعود مهدوي، دكتر مهدي طالب، دكتر بهلول عليجانی، دكتر مصطفی مومنی، دكتر شاپور گودرزی ‌نژاد و دكتر سيد غلامرضا شيرازيان و نيز خانمها: دكتر دره میرحیدر و دكتر فاطمه بهفروز. در بين اين بزرگان، نقش دكتر حسين شكوئی، دكتر عزت ا… عزتی و دكتر دره ميرحیدر بارزتر بوده است.

• همدوره‌ای ها و همكاران

از میان همکاران و همدوره ای های وی می توان به  دكتر مهدی قندهاری، عباس فخاری، محمد بیک زاده، علي وزیری، دكتر یدالله كريمی پور، دكتر عبدالرضا رحمانی فضلی، دكتر عبدالرضا ركن الدين افتخاری، دكتر احمد پور احمد، دكتر محمد سليمانی، دكتر محمد سلمانی، دكتر حسین نگارش، دكتر محمد حسین رامشت، دكتر زهرا حجازی زاده، دكتر حسن كامران، دكتر حسين شكوئی، دكتر زهرا احمدی پور، دكتر اكبر پرهیزكار، دكتر محمدحسين پاپلي يزدي، دكتر منوچهر فرج زاده، دكتر مهدی طاهرخانی و دكتر سياوش شايان اشاره نمود.

• آراء و عقايد
  

دكتر حافظ‌ نيا طرفدار فلسفه انسانگرایی است و دارای تفكر و نگرش انسانگرایانه و بشردوستانه می باشد.

او بر اين باور است كه فلسفه زندگی را كمال يابی مستمر بشريت، عشق به خدا و خالق جهان، تأمین مطلوب نيازهای مادی و معنوی انسانها، نوع دوستی و احترام به آزادی و حقوق  انسانها و ساير مخلوقات ، رفاه و آسايش، آرامش و امنيت، عدالت جغرافيایی و اجتماعی و همزيستی با طبيعت تشكيل می دهد. بر اين اساس معتقد است كه سازه‌های فلسفی، مذهبی، ايدئولوژیك، سياسی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی، فرهنگی، حقوقی، نظامی، امنيتی، آموزشی، درمانی و غیره بايد بر مدار خدمت به انسانها تعريف و ساماندهی شوند. دكتر حافظ‌نيا همچنين به ترويج مكتب جغرافيای سياسی و ژئوپليتيك انسانگرا اهتمام می ورزد. او بر اين باور است كه موثرترين عوامل توليد رنج  براي بشريت، سياستمداران جاه‌طلب، رهبران دینی انحصارطلب  و مديران و فعالين اقتصادی  زياده‌طلب مي‌باشد.

• عرضه آثار

1. تدوین و انتشار 27 جلد كتاب ( سه مورد به زبان انگلیسی )
2. اجراي 11 طرح تحقيقاتی و پژوهشی
3. چاپ و نشر 235 مقاله علمی-پژوهشی در مجلات علمی معتبر داخل و خارج از كشور
4. ارائه 95 مقاله علمی در همايشها و كنفرانسهای علمی داخلی و بين المللی
5. چاپ و نشر حدود 130 مقاله متنوع فصلنامه‌ها، ماهنامه‌ها و نشريات مختلف در 28 عنوان

بازدید کل: 980 , بازدید امروز: 1