دسته‌بندی نشده

تبیین فلسفی جغرافیای سیاسی دریاها

از دکتر محمدرضا حافظ نیا (استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس)

کلاس جغرافیای سیاسی دریاها، اسفند 1397

تنظیم از:

محمود نورانی؛ دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت­مدرس

با نگاهی به تاریخ علم در قرون گذشته، عنوان جغرافیای سیاسی دریاها به عنوان یک رشته و یک شاخه که ادبیات علمی مدونی داشته باشد وجود ندارد، ولی از قرون 15 و 16 میلادی چیزهایی در حوزه حقوق بین­الملل، یا قاعده­گذاری در فضای دریایی وجود داشته است. همچنان که در حوزه جغرافیای سیاسی دریاها هم کنش سیاسی نسبت به فضای دریاها از قدیم الایام وجود داشته است. مثلا امور خاصی در حوزه جغرافیای سیاسی دریاها نظیر سلطه بر دریا، کنترل دریاها، نظریه­های قدرت دریایی، کاربری دریا در حمل و نقل، تولید غذا و…وجود داشته است. اما ادبیاتی تحت عنوان جغرافیای سیاسی دریاها نداشته­ایم و این­ها ذیل عنوان جغرافیای سیاسی مدون نبودند. ولی الان آنها ذیل جغرافیای سیاسی دریاها قرار می گیرند.

جغرافیای سیاسی دریاها (Political geography of the sea)، به عنوان یک قلمرو معرفتی یا علمی در جغرافیای سیاسی محصول قرن بیستم است. چرا جغرافیای سیاسی دریاها در این زمان موضوعیت پیدا کرد.

بیانیه دکتر محمدرضا حافظ نیا برای حضور و داوطلبی در انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری در سال 1396

بسم الله الرحمن الرحیم

مَن اَصبَحَ و لَم یَهتَم باُمورِ المُسلمینَ فلیس بمُسلِمِ، و مَن سَمَع رَجلاً یُنادی….

مردم عزیز و شریف ایران: با سلام و احترام،

اینجانب فریاد درد و رنج شما را شنیده و درک می کنم چون خودم همانند شما آن را با تمام وجود تجربه کرده و می کنم. درد و رنج فزاینده ناشی از: بیکاری؛ گرانی؛فقر و فلاکت، فساد گسترده و چند بعدی؛ تخریب منابع و بنیادهای زیستی کشور؛ ضایع کردن ثروتهای ملی؛ ناشی گری و ناتوانی برخی مدیران سیاسی و اجرایی؛ باند بازی سیاسی، رانت خواری شبکه های مافیایی سیاسی و اقتصادی، اشرافیت طبقه مسلط اجتماعی، بازیگران و مقامات سیاسی لمس و بی درد، بوروکراسی اداری آزار دهنده، بهم خوردن تعادل جغرافیایی کشور و بحرانی شدن زیستگاه ملت ایران (ارومیه، گرد و غبار، سیل و…)، بی عدالتی و تبعیض اجتماعی، اقتصادی و فضایی، ناامنی های طبیعی و سیاسی، فضای اجتماعی یاس آور و غم زده، ناامیدی و ناکامی جوانان به عنوان صاحبان آینده کشور، چاپلوسی و تملق، رشوه و رانت خواری، تحقیر اندیشه، گفتمانهای سیاسی داخلی و بین المللی تنش زا و غیر آن، که همه آنها عمدتا محصول عملکرد حوزه سیاست، یعنی سیاست گذاریها، قوانین و مقررات نادرست و نیز مدیریت سیاسی و اجرایی ناتوان و اقدامات ناشیانه و نامناسب دولتها و سازمانهای حکومتی طی سالیان متمادی گذشته تا کنون می باشد.

بر این اساس بنده به عنوان استاد دانشگاه که از بینش و دانش تخصصی در زمینه کشورداری بهینه و نیز توان مدیریتی و اراده سیاسی قوی برخوردار است صرفا با هدف ادای تکلیف الهی و ایفای تعهد اجتماعی و ملی و به حکم حدیث شریف نبوی مذکور آمادگی خود را برای بدوش کشیدن مسئولیت ملی رنج زدائی از زندگی مردم ایران و نیز ساختار سازی برای ایرانی قدرتمند، پیشرفته و سربلند به عنوان داوطلب ریاست جمهوری سال 1396 اعلام می کنم.

برخی از ویژگی های بنده به شرح زیر می باشد:

سخنرانی دکتر محمدرضا حافظ نیا استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، در افتتاحیه ششمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران

مکان: آمفی تئاتر دانشگاه خوارزمی- تهران، خیابان مفتح –در تاریخ  27بهمن 1393

تحت عنوان:

” ماهیت و مفهوم جغرافیای سیاسی شهر“

بسم‌الله الرحمن الرحیم

توضیح مقدماتی و خارج از بحث اصلی:

” فرمودند که وقت من بیست دقیقه است، من سعی می­کنم ان­شاءالله در این چارچوب زمانی در خدمت شما باشم. کلیپ نماش داده شده، ما را به تاریخ برد و به یاد گذشته‌ها افتادیم که چقدر مرارت‌ها کشیده شده تا انجمن ژئوپلیتیک تأسیس شود، تقویت شود و رشد کند و هم­چنین نهادهای وابسته به انجمن. من جا دارد از زحمات همه‌کسانی که این انجمن را تأسیس کردند، هیئت مؤسسین روزهای اول و هیئت‌مدیره‌ها، رؤسا و کلیه کارکنان انجمن که با تلاشهای خودشان انجمن را به این روز رساندند و امروز انجمن ژئوپلیتیک یکی از انجمن­های برتر کشور است. بر اساس تأییدیه‌هایی که وزارت علوم می‌کند، و شما هم احتمالاً در سایت انجمن این­ها را ملاحظه کرده­اید. دوستان، این موفقیت‌ها را بر روی سایت انجمن گذاشته­اند. درجه A برای انجمن واقعاً درجه برتری است در بین انجمن­های علمی کشور.

1. دريافت “نشان طلايی دانشگاه اصفهان” در سال 1389 بدليل فعاليتهای کميته برنامه ريزی جغرافيا در وزارت علوم، تحقيقات و فناوری
2. دريافت لوح تقدير شهرداری تهران به عنوان “پيشکسوت در عرصه های پژوهش شهری” در اسفند 1388
3. دريافت لوح به مناسبت انتخاب شدن به عنوان “استاد نمونه” در ايران در سال 1385ه.ش
4. دريافت لوح به مناسبت كسب رتبه اول “پژوهشگر برتر ايران در حوزه علوم انساني و اجتماعي”
5. دريافت لوح به مناسبت انتخاب كتاب “جغرافياي سياسي ايران” به عنوان كتاب قابل تقدير در مراسم كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در سال 1383ه.ش
6. دريافت لوح به مناسبت انتخاب كتاب “جغرافياي سياسي ايران” به عنوان كتاب سال دانشگاهي ايران در سال 1382ه.ش

1. عضو کمِسيون تحقيق و توسعه شهرداری تهران ازسال 1387.
2. عضو كارگروه بررسي صلاحيت هيات علمي علوم انساني، دانشگاه تربيت مدرس، 1388.
3. رئيس کميسيون برنامه ريزي جغرافياي سياسي از سال 1387.
4. عضو كميته علوم انساني هيات مميزه دانشگاه تربيت مدرس از 23 مهر 1387 تا 1388
5. سرپرست کميته برنامه ريزي جغرافيا در وزارت علوم، تحقيقات و فنآوري از سال 1386
6. عضو هيات مميزه در دانشگاه عالي دفاع ملي از سال 1384
7. عضو هيأت مميزه در دانشگاه تربيت مدرس از سال 1379 تا 1384
8. عضو و رئيس كميته علوم انساني هيأت مميزة دانشگاه تربيت مدرس، از سال 1377 تا 1384
9. عضو شوراي تحقيقات مركز رسانه اي صدا و سيما ج.ا.ايران، 77-1376
10. عضو كميتة تحصيلات تكميلي و شوراي آموزشي و پژوهشي دانشكده علوم انساني 1375 تا 1384
11. عضو شوراي بخش جغرافيا و سنجش از راه دورـ دانشگاه تربيت مدرس از سال 1375 تا کنون
12. عضو شوراي پژوهشي ـ دانشگاه تربيت مدرس 72-1370
13. عضو شوراي دانشگاه تربيت مدرس 71-1370 و نيز از سال 1380 تا 1383 
14. عضو كميته برنامه ريزي و شورايعالي تحقيقات كميتة امداد امام خميني (ره)ـ تهران از سال 1369 تا 1377
15. عضو كميته تدوين كتب درسي رشتة جغرافيا در دانشگاههاـ سازمان مطالعه و تدوين كتب درسي دانشگاهها (سمت) از سال 1368 تا 1372
16. عضو كميته برنامه ريزي آموزشي جغرافيا ـ وزارت فرهنگ و آموزش عالي (72-1370)
17. عضو و مسئول كميته پژوهشي جغرافياـ وزارت فرهنگ و آموزش عالي (72-1367)

1. عضو کمیسیون تخصصی علوم انسانی شورای گسترش آموزش عالی کشور (از ۱۳۸۹)
2. رییس کمیسیون جغرافیای سیاسی وابسته به کمیته برنامه ریزی علوم جغرافیا در وزارت علوم (از ۱۳۸۷)
3. عضو کارگروه واژه گزینی جغرافیای سیاسی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی (از ۱۳۸۸)
4. رییس کمیته علمی همایش ملی جغرافیای سیاسی کاربردی (۱۳۹۰)
5. عضو شورای گروه جغرافیای دانشگاه تربیت مدرس
6. رييس انجمن ژئوپليتيک ايران (از بهمن 1389).
7. تاسيس فصلنامه بين المللي ژئوپليتيک وابسته به انجمن ژئوپليتيک ايران با همکاري تعدادي از اساتيد جغرافياي سياسي و ژئوپليتيک ( سال 1382 )
8. تأسيس انجمن ژئوپليتيک ايران با همکاري تعدادي از اساتيد جغرافياي سياسي (سال 1381 ).
9. بنيانگذار مرکز مطالعات آفريقا در دانشگاه تربيت مدرس ( سال 1378 ه. ش)
10. رئيس كميته تخصصي علوم انساني چهارمين و پنجمين جشنواره جوان خوارزمي (1381،1382)
11. مدير گروه ژئوپليتيک در مرکز مطالعات آفريقا از 1380 تا 1384 ه. ش 
12. دبير همايش تحولات ژئوپليتيكي آفريقا در آغاز هزاره جديد، دانشگاه تربيت مدرس، آذرماه 1383
13. صاحب امتياز و مدير مسؤل نشرية دو هفته نامه پيام شرق (محلي ـ خراسان)، سال 1376
14. دريافت لوح يادبود دومين جشنواره مطبوعات کشور
15. عضو هيأت تحريريه ماهنامة پاسداراسلام ـ قم ـ دفتر تبليغات اسلامي، سال 71-1366
16. دبير كنفرانس علمي بررسي افكار و انديشه هاي امام خميني (ره) خانة فرهنگ ج.ا.ايران ـ لاهور، سال 1373
17. داور طرحهاي جشنوارة خوارزمي در سال 1382 و 1383
18. بنيانگذار، سردبير و عضو هيأت تحريرية فصلنامة ايرانشناسي، اردو و انگليسي، نمايندگي فرهنگي ج.ا.ايران در لاهور پاكستان، سال 1373
19. عضو گروه كار برنامه ريزي بخش تحقيقات برنامة دوم، وزارت فرهنگ و آموزش عالي، سال 1371
20. عضو هيأت داوران جشنوارة خوارزمي (علوم انساني)، سال 1371
21. عضو هيأت داوران كتاب سال جغرافيا، سال 1371
22. عضو هيأت داوران كنفرانس برنامه ريزي و توسعه (سازمان برنامه و بودجه)، سال 1371
23. مسؤل كميتة آموزش كنگره مسائل فرهنگي آسياي ميانه، يونسكو، آذر سال 1371
24. مسؤل گروه كار طرحها و تحقيقات بخش نظامي ـ امنيتي ـ شورايعالي پژوهشهاي علمي كشور، سال 72-1371
25. معاون پژوهشي دانشكدة علوم انساني دانشگاه تربيت مدرس، سال 72-1370
26. مشاور پژوهشي رئيس دانشگاه تربيت مدرس، سال 71-1370
27. مدير گروه جغرافيا در دانشگاه تربيت مدرس، سال 1375 تا 1377
28. عضو كميته ترفيع و ارتقاء دانشكدة علوم انساني، سال 72-1371
29. دبير سمينار جغرافيائي جهان بيني سياست و محيط، سمت و دانشگاه تربيت مدرس، ، سال 1371
30. دبير سمينار بررسي تحليلي مهاجرتهاي روستائي در ايران، دانشگاه تربيت مدرس، سال 1365
31. دبير سمينار مسائل و تنگناهاي پژوهشي جغرافيا در كشور، وزارت فرهنگ و آموزش عالي، سال 1370
32. دبير سمينار ماهيت و قلمرو علم جغرافيا، در سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها، “سمت” سال 1369
33. دبير همايش بين المللي روابط فرهنگي ـ تمدني ايران و آفريقا، دانشگاه تربيت مدرس ارديبهشت، 1380
34. بنيانگذار و دبير گردهمائي هاي فارغ التحصيلان دانشگاه تربيت مدرس (سه گردهمايي)، سالهاي 70 و 69 و 1368

سفرهای علمی

1. ارائه مقاله در کنگره حکومتهاي محلي اوراسيا  (استانبول، ترکیه 1390)
2. ارائه مقاله در كنگره جهاني مطالعات خاورميانه(WOCMES) (بارسلونا، اسپانیا 1389)
3. ارائه مقاله در سمپوزيوم علمي و نيز امضا تفاهم همکاريهاي دوجانبه بين انجمن هاي ژئوپليتيک ايران و روماني (بخارست، رومانی 1386)
4. فرصت مطالعاتي (پاریس، فرانسه و ماینز، آلمان 1384)
5. ارائه مقاله در کنفرانس بين المللي RGS & IBG  (لندن، انگلستان 1384) و نيز ارائه مقاله در سمپوزيم مرزهاي ايران (لندن، انگلستان1381)
6. ارائه مقاله در كنگره اتحاديه بين المللي جغرافيا (IGU) ( دوربان، آفریقای جنوبی 1381)
7. ارائه مقاله در اولين كنگره جهاني مطالعات خاورميانه در دانشگاه گوتنبرگ (ماینز، آلمان 1381)
8. سمپوزيوم بين المللي در دانشگاه فرانکفورت، کنفرانس بين المللي IGU در دانشگاه گريسفوالد، دوره فرصت مطالعاتي، کنفرانس بين المللي جامعه شناسي اديان در دانشگاه لايپزيگ، کنفرانس DAVO در دانشگاه ارفورت (آلمان، 1381 تا 1387)
9. ارائه مقاله در كنفرانس علمي دانشگاه پرتوريا (پرتوريا، آفریقای جنوبی 1380)
10. ارائه مقاله در بيست و نهمين كنگره جغرافيدانان جهان( سئول، کره جنوبی 1379)
11. شركت در سمپوزيم فرهنگي كشورهاي دی 8 (D8) (اسلام آباد، پاکستان 1378)
12. گردش علمی به همراه دانشجویان (ترکمنستان، 1372 و نخجوان، آذربایجان 1376)
13. تحقيقات علمي از طرف دانشگاه تربيت مدرس (امارات متحده عربی و پاکستان 1369)

و شرکت در سایر کنفرانسهای علمی بین المللی ( تایلند 1389،  فرانسه 1390، ترکمنستان 1381، هند 1372 تا 1382)

ماموریت های اداری

1. مأموريت اداري بهمراه وزير امور خارجه و بازديد از دانشگاه نايروبي (کنیا 1379) 
2. مأموريت اداري براي بررسيهاي فرهنگي و بازديد از مؤسسات فرهنگي و مراكز علمي (ترکیه 1376، آذربایجان، گرجستان، ارمنستان و تاجيكستان 1377، ترکمنستان، ازبكستان، قزاقستان و قرقيزستان1378)
3. مأموريت ثابت از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بعنوان وابستة فرهنگی ايران در لاهور (1372 تا 1376)
4. مأموريت اداري از طرف وزارت آموزش و پرورش (ژاپن 1364)

1. سرپرست کمیته برنامه ریزی علوم جغرافیایی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، از سال ۱۳۸۷
2. مشاور شهردار تهران در امور مديريت راهبردی از سال 1387
3. رئيس مركز مطالعات آفريقاـ دانشگاه تربيت مدرس، از سال 1378 تا 1383
4. مدير كل فرهنگي آسيا و اقيانوسيه در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، سال 1377 تا 1379 
5. مشاور برنامه ريزي و پژوهشي رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، سال 76-1375
6. رئيس خانة فرهنگ جمهوري اسلامي ايران ـ لاهور پاكستان، سال 75-1372
7. معاون پژوهشي سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها(سمت)، 72-1367
8. مدير كل آموزش ضمن خدمت وزارت آموزش و پرورش، سال 67-1364
9. مشاور نيروي انساني وزارت آموزش و پرورش، سال64-1363
10. معاون سياسي و اداري و سرپرست موقت استانداري ايلام، سال 3-1362
11. فرماندار (شهرستانهاي بجنورد و تربت حيدريه)، سال 62-1359
12. دبير و مسئول دبيرستان دولت آبادـ بخش زاوه ـ شهرستان تربت حيدريه، سال 59-1358

 عضويت در كميته­ها و شوراها

1- عضو كميته برنامه­ريزي آموزشي جغرافيا­ وزارت فرهنگ و آموزش عالي (72-1370)

2- عضو و مسئول كميته پژوهشي جغرافياـ وزارت فرهنگ و آموزش عالي (72-1367)

3- عضو كميته تدوین كتب درسي رشته جغرافيا در دانشگاههاـ سازمان مطالعه و تدوين كتب درسي دانشگاهها (سمت) از سال 1368 تا 1372

4- عضو كميته برنامه­ريزي و شورايعالي تحقيقات كميته امداد امام­خميني (ره)ـ تهران از سال 1369 تا 1377

5- عضو شوراي دانشگاه تربيت مدرس 71-1370 و نيز از سال 1380 تا 1383

6- عضو شوراي پژوهش­ دانشگاه تربيت مدرس 72-1370

7- عضو شوراي بخش جغرافيا و سنجش از راه دورـ دانشگاه تربيت مدرس 1375 تا 1384

8- عضو كميتة تحصيلات تكميلي و شوراي آموزشي و پژوهشي دانشكده علوم انساني 1375 تا 1384

9- عضو شوراي تحقيقات مركز رسانه اي صدا و سيما ج.ا.ايران، 77-1376

10- عضو و رئيس كميته علوم انساني هيأت مميزه دانشگاه تربيت مدرس، از سال 1377 تا 1384

11- عضو هيأت مميزه در دانشگاه تربيت مدرس از سال 1379 تا 1384

خدمات علمی و فرهنگی

1-  معاون پژوهشی دانشكده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، سال 72-1370

2-  مشاور پژوهشی رئیس دانشگاه تربیت مدرس، سال 71-1370

3-  مدیر گروه جغرافیا در دانشگاه تربیت مدرس، سال 1375 تا 1377

4- عضو كمیته ترفیع و ارتقاء دانشكده علوم انسانی، سال 72-1371

5-  دبیر سمینار جغرافیائی جهان­بینی، سیاست و محیط، سمت و دانشگاه تربیت مدرس، سال 1371

6- دبیر سمینار بررسی تحلیلی مهاجرتهای روستائی در ایران دانشگاه تربیت مدرس، سال 1365

7- دبیر سمینار مسائل و تنگناهای پژوهشی جغرافیا در كشور، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، سال 1370

8- دبیر سمینار ماهیت و قلمرو علم جغرافیا، در سازمان مطالعه و تدوین كتب علوم انسانی دانشگاهها، سال 1369

9- دبیر همیش بین­المللی روابط فرهنگی­ـ تمدنی ایران و آفریقا، دانشگاه تربیت مدرس اردیبهشت، 1380

10- بنیانگذار و دبیر گردهمائی فارغ­التحصیلان دانشگاه تربیت مدرس (سه گردهمایی)، سالهای 70 و 69 و 1368

11- مسؤل گروه كار طرحها و تحقیقات بخش نظامی­ امنیتی­ شورایعالی پژوهشهای علمی كشور، سال 72-1371

12- مسؤل كمیته آموزش كنگره مسائل فرهنگی آسیای میانه، یونسكو، آذر سال 1371

13- عضو هیأت داوران كنفرانس برنامه­ریزی و توسعه (سازمان برنامه و بودجه)، سال 1371

14- عضو هیأت داوران كتاب سال جغرافیا، سال 1371

15- عضو هیأت داوران جشنواره خوارزمی (علوم انسانی)، سال 1371

16- عضو گروه كار برنامه ریزی بخش تحقیقات برنامه دوم، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، سال 1371

17- بنیانگذار، سردبیر و عضو هیأت تحریریه فصلنامه یرانشناسی، اردو و انگلیسی، نمایندگی فرهنگی ج.ا.یران در لاهور پاكستان، سال 1373

18- داور طرح های جشنواره خوارزمی در سال 1382 و 1383

19- دبیر كنفرانس علمی بررسی افكار و اندیشه های امام خمینی (ره) خانه فرهنگ ج.ا.یران­ـ لاهور، سال 1373

20- عضو هیأت تحریریه ماهنامه پاسداراسلام­ قم­ دفتر تبلیغات اسلامی، سال 71-1366

21- دریافت لوح یادبود دومین جشنواره مطبوعات کشور

22- صاحب امتیاز و مدیر مسؤل نشریه دو هفته نامه پیام شرق (محلی­ خراسان)، سال 1376

23- دبیر همیش تحولات ژئوپلیتیكی آفریقا در آغاز هزاره جدید، دانشگاه تربیت مدرس، آذرماه 1383

24- مدیر گروه ژئوپلیتیک در مرکز مطالعات آفریقا از 1380 تا 1384 ه. ش

25- رئیس كمیته تخصصی علوم انسانی چهارمین و پنجمین جشنواره جوان خوارزمی (1381،1382)

26- بنیانگذار مرکز مطالعات آفریقا در دانشگاه تربیت مدرس ( سال 1378 ه. ش)

27- تأسیس انجمن ژئوپلیتیک ایران و نیز فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک، با همکاری تعدادی از اساتید جغرافیای سیاسی ایران (سال 1381 ه. ش).

1. سردبير و عضو هيأت تحريريه فصلنامه بين المللي ژئوپليتيك (انجمن ژئوپليتيك ايران)
2. سردبير و عضو هيأت تحريريه فصلنامة مطالعات ملّي (موسسه مطالعات ملّي) تا سال ۱۳۹۰
3. سردبير و عضو هيات تحريريه فصلنامه مدرس علوم انساني- برنامه ريزي و آمايش فضا (دانشگاه تربيت مدرس)
4. عضو هيأت تحريرية فصلنامه پژوهشهاي جغرافياي انساني (دانشگاه تهران)
5. عضو هيأت تحريرية فصلنامه تحقيقات جغرافيائي (مشهد/ اصفهان)
6. عضو هيأت تحريرية فصلنامه علوم انساني (دانشگاه اصفهان)
7. عضو هيأت تحريرية فصلنامه مطالعات جغرافيائي (دانشگاه تربيت معلم سبزوار)
8. عضو هيات تحريريه فصلنامه بين الملليJournal of Applied Sciences      
9. عضو هيات تحريريه فصلنامه بين المللي Research Journal of Social Sciences 
10. عضو هيات تحريريه فصلنامه Geopolitica (انجمن ژئوپليتيک روماني)
11. عضو هيات تحريريه فصلنامه The International Journal of Humanities