گسل های ژئواستراتژیک فعال در جهان

در چارچوب پارادایم رقابت استراتژيهاي بحري و برّي در جهان، امروزه دو گسل بزرگ ژئواستراتژیک در مقیاس کروي و در غرب و شرق اوراسیا شکل گرفته است که به نظر میرسد سرچشمه سیاستهاي کنونی در جهان میباشند. در واقع سطح تقابل ژئواستراتژیک جهانی در طرفین خشکی اوراسیا قرار دارد. این تقابلها از یک سو در شرق و بر سطح گسل خشکی اوراسیا با اقیانوس آرام، و از سوي دیگر در غرب و بر سطح گسل قارههاي اوراسیا با اروپا و آفریقا قرار دارد. انگار که دولتهاي آمریکا و اروپا و متحدین استراتژي بحري به عنوان بازیگران استراتژیک پهنه هاي آبی اقیانوس هاي آرام و اطلس و پسکرانه هاي آنها، دولتهاي روسیه و چین و متحدین استراتژي برّي به عنوان بازیگران استراتژیک پهنه خشکی اوراسیا را به محاصره در آورده و به چالش انقباض فضایی میکشند. روسیه و چین نیز براي خروج از این چالش و شکستن محاصره و نایل آمدن به انبساط فضایی قلمرو خود، با تمام قوا به مقابله با آنها برخاسته اند.

در طرفین هریک از گسل های مزبور بازیگران اصلی قدرت در سطح جهانی وجود دارند. یعنی در گسل شرق اوراسیا آمریکا با چین و روسیه، و در گسل غرب اوراسیا روسیه با آمریکا و ناتو در حالت تقابل و رقابت ژئواستراتژیک قرار دارند. گسل های مزبور نیز دارای فلسفه و ماهیت ژئوپلیتیکی هستند. زیرا بازیگران مزبور در تقلا و کشمکش برای قلمروسازی جغرافیایی و ژئوپلیتیکی در فضای کروی و نیز دورکردن رقیب از قلمروهای مفروض و متصور خود می باشند. فرایند قلمرو سازي(انبساط فضایی)آنها داراي دو بعد است:

1- جغرافیایی: گسترش فضا از طریق سلطه، الحاق و تصرف سرزمین بیشتر؛

2- ژئوپلیتیکی: گسترش قدرت کنترل و حوزه نفوذ در فضاهاي جغرافیایی دیگران. 

در جهان کنونی پنج بازیگر استراتژیک و قدرتمند در مقیاس کروي وجود دارد که به همراه متحدین خود، در دو جبهه ژئواستراتژیک جهانی متشکل شدهاند و جملگی از اعضاي دائم شوراي امنیت سازمان ملل نیز میباشند. آنها عبارتند از: ایالات متحده آمریکا، انگلیس و فرانسه در جبهه ژئواستراتژي بحري، و روسیه و چین در جبهه ژئواستراتژي برّي.

 

برای دانلود فایل کامل متن مقاله به ادامه مطلب رجوع کنید.

 

بازدید کل: 657 , بازدید امروز: 1 

0 نظرات

ارسال نظر

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>