1. در عرصه معرفت علمی روحیه و توان انتقادی داشته باشید؛ بدین معنا که هر گزاره ای که مدعی علمی بودن است را به صورت درجا و کامل قبول نکنید. به درون مطالب گفته شده بروید و آن­را تحلیل کنید، جنبه های درست و یا حقیقی و واقعی آنرا مشخص کنید.  نقاط قوت و سازندۀ علمی آن و همین­طور نقاط منفی و نادرست مطالب را دربیاورید و نظر بدهید. اگر خودتان هم ایده­ای علمی برای اضافه کردن به آن مطلب دارید این کار را انجام دهید. نقد علمی برای سالم سازی ساحت علم و کهکشان معرفت بشری از نادرستی ها و خرافات علمی که حقیقت و واقعیت ندارند لازم است. برگردان یا ترجمه آثار علمی نیز بالذات چیز بدی نیست. اما در آن متوقف شدن و نقد نکردن و به چالش نکشیدنشان از نظر علمی مطلوب نیست. باید شهامت ساختارشکنانه و منتقدانه آثار علمی را، البته با حفظ احترام به صاحبانشان، داشته باشیم. هیچ زمانی به خاطر مقامِ بالایِ صاحبان آثار علمی، از نقد مستدل و مستند آثارشان پرهیز نکنید. اما حواستان باشد که نقد، نقدِ علمی باشد. رویکرد انتقادی و نقد علمی باعث پاک شدن عرصه علم و معرفت بشری از خرافات علمی یا گزاره های وهمی و شبه علم می شود. گزاره هایی که در جهان خلقت و زندگی بشر حقیقت و واقعیت ندارند و باعث توسعه جهل و گمراهی انسانها می شوند.
2. سعی کنید در تکاپوی علمی خود از استاد ها یتان جلو بزنید. این­امر سبب می­شود که علم و فناوری پیشرفت کند. پیشرفت علم موکول به جلوزدن از استاد است. این تصور غلطی که در جامعۀ ما جا افتاده است که برخی فکر می­کنند دانشجوها باید تا آخر عمرِ تکاپوی علمی خود، پشت سر استادهایشان باشند، از دید من غلط است. ما باید این ساختارشکنی را انجام دهیم و این تصور را از بین ببریم که دانشجو باید در استاد متوقف شود. دانش استاد مربوط به زمان T است، در حالیکه دانشجو مربوط به زمان T₁است.

چون علم در حال پیشرفت است، ممکن است برخی گزاره­ های علمی که استاد گفته است، موضوعا عمرش سپری شده باشد، یا اصلا موضوعیت نداشته باشد. حتی ممکن است نظریه ­های دانشجوی استاد شده در زمان T1 ، با نظریه ­های استاد مغایر باشد. مصلحت بشری و ضرورت توسعۀ علم ایجاب می­کند که دانشجوی فعال عرصه علمی در زمان T1 که تولید کننده علم و صاحبنظر شده است،  از استاد خود جلو بزند. پس یادتان باشد که در مسیر حیات علمی خود از استاد در علم و تکاپوی علمی جلو بزنید، در استاد متوقف نشوید، در این صورت هم به خود خدمت کرده­اید، هم به استاد خدمت کرده ­اید، هم به علم خدمت کرده­اید و هم به بشریت خدمت کرده­اید. اما یک نکته اخلاقی همواره یادتان باشد، و آن اینکه،  حتی اگر دانشمند جایزۀ نوبلی هم شُدید، باید حرمت استادهایتان را نگهدارید و این امر بر شما تا آخرِ عمر واجب است. چراکه اگر استاد نبود شما نبودید. حرمت پدر، مادر و استاد بر انسان­ واجب است. پس در تکاپوی علمی تعارف نکنید، از استاد جلو بزنید، در استاد متوقف نشوید ولو اینکه آراءتان با آراء استاد مغایر باشد. ولی همواره و تا پایان عمر قدردان زحمات استادان خود باشید. شما باید خودتان را برای یک ماموریت علمی، یک مسئولیت­پذیری علمی آماده کنید.

بازدید کل: 586 , بازدید امروز: 1 

دکتر محمدرضا حافظ نیا

دکتر محمدرضا حافظ نیا متولد۱۳۳۴ در روستای خراشاد شهرستان بیرجند، و استاد پایه 44 گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس است. تخصص ایشان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک است. وی در سال ۱۳۶۹ به عنوان اولین فارغ التحصیل دوره های دکتری دانشگاه تربیت مدرس موفق به اخذ مدرک دکتری در رشته جغرافیای سیاسی شد.

hafeznia.ir